44 / 62
44
นิตยสาร สสวท
บรรณานุกรม
Lourie, Richard. (1990).
Andrei Sakharov: Memoirs
. Alfred A. Knorf.
อีกหนึ่งปีต่อมาซาคารอฟจึงรู้สึกประหลาดใจ
มากที่รู้ว่าบรรดาประเทศมหาอ�
ำนาจของโลกได้ลงนาม
ในสนธิสัญญาจ�
ำกัดการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ในบรรยากาศ
ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1967 ซาคารอฟ ได้เขียน
บทความเรื่อง Reflections on Progress, Peaceful Coexistence
and Intellectual Freedom ให้ผู้อ�
ำนวยการกองสอบสวนลับ
ของรัสเซีย (KGB) อ่าน โดยชี้ให้เห็นภัยที่จะเกิดต่อสิ่งแวดล้อม
และชีวิตถ้าเกิดสงครามนิวเคลียร์ เขายังได้กล่าวถึง เสรีภาพ
ทางความคิดว่าจะท�
ำให้ประเทศชาติมั่นคง
ในเดือนมิถุนายน ค.ศ.1968 ซาคารอฟได้เขียน
แนวคิดเรื่องการสร้ างสันติภาพให้นายกรัฐมนตรีรัสเซีย
เลโอนิด เบรสเนฟ (Leonid Brezhnev) อ่าน บทความได้ถูกน�
ำไป
เผยแพร่ทางสถานีโทรทัศน์ BBC และในหนังสือพิมพ์
The New York Times
ผลที่ตามมาคือ ซาคารอฟ ถูกขังคุกที่มอสโก
และถูกห้ามไม่ให้ไปเยือนเมืองซารอฟ เพราะทางการเกรงว่า
ซาคารอฟจะมาสอดแนมเรื่องระเบิดปรมาณูที่เป็นความลับ
สุดยอดของชาติ
ในปี คศ. 1975 ซาคารอฟได้รับรางวัลโนเบล
สาขาสันติภาพ แต่รัฐบาลรัสเซียไม่อนุญาตให้เดินทางไปรับรางวัล
ที่ออสโล (Oslo) ในนอร์เวย์ดังนั้น ภรรยาจึงต้องอ่านค�
ำปราศรัย
และค�
ำขอบคุณของซาคารอฟในพิธีรับรางวัลแทน
ในปี คศ. 1984 เมื่อภรรยาล้มป่วยเป็นโรคหัวใจ
และไม่ได้รับอนุญาตให้เดินทางไปรับการผ่าตัดที่อเมริกา
ซาคารอฟจึงประท้วงโดยการอดอาหาร จนล้มป่วยเข้าโรงพยาบาล
อีกหนึ่งปีต่อมาภรรยาก็ได้รับอนุญาตให้ไปรักษาตัวที่อเมริกา
และเดินทางกลับในปี คศ. 1986
ในเดือนธันวาคม คศ. 1986 นายกรัฐมนตรีมิกคาอิล
กอร์บาเชฟ (Mikhail Gorbachev) อนุญาตให้ซาคารอฟ
และครอบครัวเดินทางกลับมอสโกได้ และซาคารอฟได้รับ
เลือกเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของรัสเซียเป็นครั้งแรก
ในวันที่ 14 ธันวาคม ปี คศ. 1989 ขณะเวลา 3 ทุ่ม
ภรรยาได้เห็นซาคารอฟวัย 68 ปี เตรียมบทความที่จะบรรยาย
ในที่ประชุมสภาผู้แทนฯ อีก 2 ชั่วโมงต่อมา เธอก็พบว่า
เขานอนสิ้นใจบนพื้นในห้องพัก ศพถูกน�
ำไปฝังที่สุสาน
ในมอสโค
ทุกวันนี้ที่รัสเซียมีถนนชื่อ Sakharov Avenue
พิพิธภัณฑ์ Sakharov และที่กรุงเยลูซาเล็ม (Jerusalem)
ในอิสราเอล (Israel) มีจัตุรัส Sakharov ฯลฯ