41 / 62
41
ปีที่ 44 ฉบับที่ 198 มกราคม-กุมภาพันธ์ 2559
นานาสาระ
และข่าวสาร
ดร.สุทัศน์ ยกส้าน • ราชบัณฑิต สำ
�นักวิทยาศาสตร์ สาขาวิชาฟิสิกส์และดาราศาสตร์
เมื่อ
รัสเซียภายใต้การปกครอง
ของจอมเผด็จการสตาลิน (Stalin) ทดลอง
ระเบิดไฮโดรเจนได้ส�
ำเร็จเมื่อวันที่ 12 สิงหาคม
ค.ศ. 1953
Andrei A. Sakharov
ก็ได้รับ
ก า ร ย ก ย่ อ ง แ ล ะ ค�
ำ ชื่ น ช ม ว่ า เ ข า คื อ
บิดาของระเบิดไฮโดรเจน
แต่ซาคารอฟไม่ได้
รู้สึกภูมิใจหรือดีใจ ดังในสมุดบันทึกที่เขา
เขียนว่า ได้เห็นฝูงนกพยายามบินหนีระเบิด
แต่ไม่ทัน จึงตกลงมาตายในสภาพตาบอด
และขนไหม้เกรียม
หลังจากนั้นรัสเซียได้ทุ่มเทความพยายาม เพื่อพัฒนา
ระเบิดไฮเดรเจนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น แต่เหตุการณ์ฝูงนก
เสียชีวิตเพราะถูกไฟประลัยกัลป์ เผาทั้งเป็นก็ยังตราตรึง
ในความทรงจ�
ำของซาคารอฟตลอดมา ครั้นเมื่เขาตระหนักว่า
ตนไม่มีอ�
ำนาจใดๆ จะยับยั้งรัสเซียไม่ให้สร้างอาวุธที่เขาเนรมิตได้
เขาจึงปรับเปลี่ยนทัศนคติไปเป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิมนุษยชน
อีก 22 ปีต่อมา ซาคารอฟได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ
ประจ�
ำปี 1975 เหตุการณ์ทั้งสองนี้แสดงให้เห็นความขัดแย้ง
ในบุคคลคนเดียวกัน อย่างไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นไปได้
Andrei A. Sakharov
ผู้สร้างระเบิดไฮโดรเจน
ของรัสเซีย
และได้รับรางวัลโนเบล
สาขาสันติภาพ