นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 198 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2559

9 / 62

9 ปีที่ 44 ฉบับที่ 198 มกราคม-กุมภาพันธ์ 2559
การจัดกิจกรรมนาวาฝ่าวิกฤตตามแนวทางสะเต็มศึกษาท�ได้อย่างไร
เพื่อให้กิจกรรมนาวาฝ่าวิกฤตเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางสะเต็มศึกษาที่มีความเข้มข้นทางวิชาการ
ไม่ใช่เพียงการเล่นหรือการลองผิดลองถูก ก่อนที่นักเรียนจะลงมือสร้างแพเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวข้างต้น นักเรียนควรเสาะหา
ความรู้ในสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องกับสะเต็มเพื่อน�ำมาใช้ในการออกแบบและสร้างแพให้มีประสิทธิภาพ จึงได้มีการออกแบบ
กิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะเพื่อให้นักเรียนได้มีโอกาสสร้างองค์ความรู้ โดยในบทความนี้จะน�ำเสนอ 2 กิจกรรม ดังนี้
กิจกรรมที่ 1: ท�ดินน�้ำมันให้ลอยน�้ำได้อย่างไร
เป็นกิจกรรมที่ให้นักเรียนต้องหาค�ำตอบให้ได้ว่า
ดินน�้ำมันรูปทรงแบบใดจึงจะสามารถลอยน�้ำได้ โดยเริ่มต้น
จากการทดลองเพื่อหาค�ำตอบว่ า ดินน�้ ำมันที่มีรูปทรง
ปริซึมสี่เหลี่ยมมุมฉาก และแผ่นบางๆ จะจมน�้ำหรือไม่
จากนั้นให้นักเรียนปั้นดินน�้ำมันเป็นรูปทรงที่นักเรียนคิดว่า
ลอยน�้ำได้ เมื่อท�ำให้ดินน�้ำมันลอยน�้ำได้แล้ว นักเรียนร่วมกัน
อภิปรายโดยใช้ความรู้เรื่องแรงพยุงเพื่อหาค�ำตอบว่า เหตุใด
ดินน�้ำมันที่มีมวลเท่ ากันแต่มีรูปทรงที่แตกต่ างกันจึงมี
ความสามารถในการลอยน�้ำได้ดีแตกต่างกัน และปัจจัยใด
ที่เปลี่ยนแปลงไปจนท�ำให้ดินน�้ำมันก้อนที่จมน�้ำสามารถ
ลอยน�้ำได้ ค� ำตอบของค�ำถามดังกล่าวจะน�ำไปสู่ข้อสรุปที่ว่า
ดินน�้ำมันทรงตันจะจมน�้ำ การท�ำดินน�้ำมันให้ลอยน�้ ำได้
จะต้องเพิ่มปริมาณน�้ำที่ถูกแทนที่โดยดินน�้ำมันให้มากขึ้น
ซึ่งถ้ามีปริมาณมากพอจะท�ำให้แรงพยุงที่กระท�ำกับดินน�้ำมัน
มีค่ าเท่ากับน�้ำหนักของดินน�้ำมัน ดินน�้ ำมันจึงลอยน�้ำ
ในท้ายกิจกรรม ครูอาจช่วยเชื่อมโยงความรู้ที่ได้จากการท�ำ
กิจกรรมที่ 1 กับการสร้างแพว่า ในการออกแบบและสร้างแพ
เพื่อให้ลอยน�้ ำได้ดี วัสดุที่น�ำมาใช้เป็นทุ่นจึงต้องเป็นวัสดุ
ที่มีช่องว่างของอากาศเพื่อให้สามารถรับน�้ำหนักของวัตถุได้
ในปริมาณมาก กิจกรรมนี้ ใช้วัสดุ คือ ขวดพลาสติก ไม้ไอศกรีม
และแผ่นพลาสติกลูกฟูก
กิจกรรมที่ 1: ท� ำดินน�้ำมันให้ลอยน�้ำได้อย่างไร