8 / 62
8
นิตยสาร สสวท
กิจกรรม
การเปลี่ยนพลังงานน�้ำเป็นพลังงานไฟฟ้า
กิจกรรม
มหัศจรรย์พลังงานลม
มนุษย์จัดเป็นสิ่งมีชีวิตที่ประเสริฐสุด คือมีอวัยวะ
ที่สมบูรณ์ที่เอื้อต่อการด�ำเนินชีวิต มีสมองที่ประกอบด้วยสติ
และปัญญา สามารถประดิษฐ์คิดค้นสิ่งอ�ำนวยความสะดวก
มารองรับความอยากได้ อยากมีและอยากบริโภคซึ่งจะเพิ่ม
ปริมาณมากขึ้นตลอดเวลา ในขณะที่สิ่งต่างๆ ที่รวมกันเรียกว่า
ทรัพยากรธรรมชาติบนโลก เริ่มเสื่อมสภาพ ถึงขั้นไม่เพียงพอ
ส�ำหรับความต้องการของมนุษย์อีกต่อไป “พลังงาน“ ซึ่งเป็น
รากฐานในการผลิตสิ่งต่างๆ บนโลกจึงนับวันยิ่งทวีความส�ำคัญ
มากขึ้น จนอยู่ในภาวะที่ขาดแคลนอีกต่อไปไม่ได้ เพราะ
จะส่งผลกระทบต่อคุณภาพความเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิตและ
สิ่งแวดล้อม ที่อาจเป็นผลให้ไม่สามารถด�ำรงอยู่ได้อย่างปกติ
สุข มนุษย์จึงต้องคิดค้น วิจัย ค้นคว้าหาแหล่งก�ำเนิดพลังงาน
เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนได้ร่วม
กันคิด วิเคราะห์สถานการณ์การใช้พลังงานจากแหล่ง
ก�ำเนิดลม เพื่อท�ำให้เกิดงานโดยไปหมุนเครื่องก�ำเนิด
ไฟฟ้าอย่างง่าย ให้หมุนได้อย่างต่อเนื่อง จนท�ำให้ได้
กระแสไฟฟ้ามากที่สุด จากวัสดุ อุปกรณ์ที่ก�ำหนดให้
แล้ วสรุปเป็นองค์ความรู้ ที่ได้ จากการท�ำกิจกรรม
และที่ส�ำคัญเชื่อมโยงกับหลักการผลิตไฟฟ้ าของ
โรงไฟฟ้าพลังงานลมในประเทศ เช่น โรงไฟฟ้ากังหันลม
ที่สันเขื่อนล�ำตะคอง
ที่สามารถน�ำมาใช้ได้อย่างเหมาะสมและเพียงพอต่อความ
ต้องการบริโภคของมนุษย์ในทุกภูมิภาคของโลก พลังงาน
จึงเป็นเรื่องใกล้ตัว ที่เราทุกคนต้องเอาใจใส่ ต้องเสาะหา
แหล่งพลังงาน และเลือกใช้แหล่งพลังงานอย่างมีประสิทธิผล
และเพียงพอ ดังนั้นการศึกษาหาความรู้ที่เกี่ยวข้องได้แก่
เทคโนโลยีการน�ำพลังงานจากแหล่งต่างๆ มาใช้ ศักยภาพ
ของแหล่งพลังงานแต่ละประเภท ความพร้อมทั้งด้านความรู้
ความสามารถของบุคลากรที่เกี่ยวข้องด้านพลังงานต่างๆ
รวมถึงความรู้พื้นฐานที่ประชากรทุกคนต้องมีเพื่อการตัดสินใจ
เลือกใช้พลังงาน จึงเป็นความจ�ำเป็นที่ต้องเร่งด�ำเนินการ
ของคนไทยทุกคน
น�้ำ ลม แสงอาทิตย์ ชีวมวล
เป็นแหล่งพลังงานที่ นักเรียนส่วนใหญ่มีความคุ้นเคย เพราะเป็นแหล่งพลังงานที่ทุกคนน�ำมาใช้ในชีวิตประจ�ำวัน
ในระดับชุมชน หมู่บ้าน และใช้กันมายาวนาน ตั้งแต่รุ่นปู่ ย่า ตา ยาย เมื่อน�ำมาจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในชั้นเรียน นักเรียนส่วนใหญ่
จึงให้ความสนใจ อยากรู้ และลงมือปฏิบัติด้วยความสนใจ และสนุกที่จะเรียนรู้ เพราะนักเรียนสามารถออกแบบและลงมือปฏิบัติ
ได้ด้วยตนเอง สามารถร่วมกันคิด วิเคราะห์ ออกแบบ วางแผนกิจกรรมตามเงื่อนไขที่มีอยู่ได้ ภายในเวลาที่มีจ�ำกัดในชั้นเรียน
และสามารถวิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ร่วมกัน จากการท�ำกิจกรรมดังกล่าว ดังตัวอย่างเช่น
เป็ นกิจกรรมที่เปิ ดโอกาสให้ นัก เรียน
ได้ร่วมกันคิด วิเคราะห์สถานการณ์การใช้พลังงานของน�้ำ
ที่มีสะสมในรูปพลังงานศักย์ มาวางแผนและออกแบบ
การเปลี่ยนพลังงานศักย์ ของน�้ำเป็ นพลังงานกล
ของการหมุนของกังหันน�้ำให้ได้มากที่สุด และต่อเนื่อง
เพื่อให้สามารถหมุนขดลวดเหนี่ยวน�ำ
จน ไ ด้ ก ร ะ แ ส ไ ฟฟ้ า ม า กที่สุ ด
จากวัสดุอุปกรณ์ ที่ก� ำหนด ใ ห้
แล้วสรุปเป็นองค์ความรู้ที่ได้จาก
การท�ำกิจกรรมและที่ส�ำคัญคือ
การเชื่อมโยงกับหลักการผลิตไฟฟ้า
ของ โร ง ไฟฟ้ าพลัง งานจากน�้ ำ
ในประเทศ เช่น โรงไฟฟ้าที่เขื่อนภูมิพล
และเขื่อนศรีนครินทร์