27 / 61
27
ปีที่ 43 ฉบับที่ 196 กันยายน - ตุลาคม 2558
การจัดการเรียนรู้แบบ 5 ขั้นตอน ซึ่งประกอบด้วย
ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) ขั้นส�
ำรวจและค้นหา
(Exploration) ขั้นสร้างค�
ำอธิบาย (Explanation)
ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) และ ขั้นประเมินการเรียนรู้
(Evaluation) นั้น แต่ละขั้นก็จะมีค�
ำถามเข้าไปเกี่ยวข้อง
ส�
ำหรับจุดประสงค์ของการใช้ค�
ำถามในแต่ละขั้นของ
การจัดการเรียนรู้แบบ 5 ขั้นตอน มีดังต่อไปนี้
1. ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)
ใช้ค�
ำถามเพื่อ
จุดประสงค์ ดังนี้
1.1 กระตุ้นและสร้างแรงจูงใจในการเรียนเนื้อหาที่ครู
ก�
ำลังจะสอน
1.2 ตรวจสอบความรู้เดิม (Prior Knowledge)
ของนักเรียน
1.3 เริ่มต้นการสืบเสาะหาความรู้
2. ขั้นส�
ำรวจและค้นหา (Exploration)
ใช้ค�
ำถามเพื่อ
จุดประสงค์ ดังนี้
2.1 ให้นักเรียนสังเกต ทดลอง และเก็บรวบรวมข้อมูล
2.2 ให้นักเรียนมีการแสดงข้อมูลที่ได้จากการเก็บ
รวบรวม
2.3 ให้นักเรียนเชื่อมโยงข้อมูลและเลือกรูปแบบ
การน�
ำเสนอข้อมูล
3. ขั้นสร้างค�
ำอธิบาย (Explanation)
ใช้ค�
ำถามเพื่อ
จุดประสงค์ ดังนี้
3.1 ใช้กฎ หลักการ และทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์มา
อธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นจากขั้นส�
ำรวจ
และค้นหา
3.2 กระตุ้นให้นักเรียนเชื่อมโยงหลักฐานที่เก็บรวบ
รวมได้กับความรู้เดิม
3.3 เตรียมนักเรียนให้พร้อมส�
ำหรับความรู้ใหม่ที่
ก�
ำลังจะได้รับ
3.4 แนะแนวทางให้นักเรียนเชื่อมโยงความรู้เดิม
กับความรู้ใหม่ เพื่อให้เกิดการสร้างความรู้ด้วย
ตนเอง (Construct)
4. ขั้นขยายความรู้ (Elaboration)
ใช้ค�
ำถามเพื่อให้
นักเรียนประยุกต์ความรู้ใหม่กับสถานการณ์ใหม่ซึ่งแตกต่าง
ไปจากเดิม
5. ขั้นประเมินการเรียนรู้ (Evaluation)
ใช้ค�
ำถามเพื่อ
ประเมินนักเรียนด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ และ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวมทั้งเพื่อกระตุ้นให้นักเรียน
ให้ข้อมูลป้อนกลับ เกี่ยวกับการสอนของครู
จากการทดลองครูสามารถถามค�
ำถามปลายปิดและ
ปลายเปิดได้ดังนี้
ค�
ำถามที่จะน�
ำไปสู่ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในการจัด
การเรียนรู้แบบ 5 ขั้นตอน (5E Model of Instruction)
ค�
ำถามปลายปิด
จุดประสงค์ในการถาม
1. วัตถุที่อยู่ในแก้วคืออะไร
เพื่อให้สังเกต
2. วัตถุที่อยู่ในแก้วสีอะไร
เพื่อให้สังเกต
3. นักเรียนเคยเห็นวัตถุที่
อยู่ในแก้วมาก่อนหรือไม่
เพื่อระลึกความจ�
ำ
ค�
ำถามปลายเปิด
จุดประสงค์ในการถาม
1. นักเรียนสังเกตเห็นอะไร
ในแก้วบ้าง
เพื่อให้สังเกต
2. แก้ว 2 ใบ นี้เหมือนหรือ
ต่างกันอย่างไร
เพื่อให้เปรียบเทียบ
3. เพราะเหตุใดจึงปั้นดินน�้
ำมัน
เป็นรูปทรงแตกต่างกัน
เพื่อให้ก�
ำหนดปัญหา
4. มีหลักการทางวิทยาศาสตร์
ใดเกี่ยวข้องบ้าง
เพื่อให้อธิบาย
5. นักเรียนคิดว่าเพราะเหตุ
ใดดินน�้
ำมันในแก้วใบที่
1 จึงลอยได้ ทั้ง ๆ ที่ปกติ
ดินน�้
ำมันจะจมน�้
ำ
เพื่อให้อธิบาย